Üniversite Rektörü Prof. Dr. Mustafa Talha Gönüllü'nün yayımlamış olduğu depremzedelere geçmiş olsun mesajında da dile getirmiş olduğu 'ADYÜ olarak bu konuda da üzerimize düşeni yapmaktayız' ifadelerinin bir karşılığı olarak deprem bölgesi ve hasarlar üzerine bir ön inceleme raporu hazırlandı. Deprem bölgesinde incelemelerde bulunan Üniversite Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Osman Günaydın ile bölüm öğretim üyeleri Prof. Dr. Murat Pala, Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Söylemez ve Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Fatih Şahan tarafından hazırlanan ön inceleme raporu yayımlanarak kamuoyunun bilgisine sunuldu. Yayımlanan ön inceleme raporunda 24 Nisan 2018 tarihinde yerel saatle 03.34'te Adıyaman ilinin Samsat ilçesi Kırmacık köyünde büyüklüğü 5.4 olan bir deprem meydana geldiği, aynı gün deprem bölgesine intikal edilerek bölgede incelemelerde bulunulduğu ve bu incelemelerin sonucu olarak ön inceleme raporunun hazırlandığı dile getirildi. Depremin ülkemizin bir gerçeği olduğu ve bundan kaçınmanın mümkün olmadığının altını çizen araştırmacılar, hazırlamakta oldukları Teknik Raporu en kısa sürede kamuoyu ile paylaşacaklarını da belirttiler. Yayımlanan raporda; Adıyaman'ın deprem açısından riskli bir bölgede yer aldığı, Samsat’ta geçtiğimiz yıl 2 Mart 2017 tarihinde 5,5 büyüklüğündeki deprem ile yeni yaşanılan 5,4 büyüklüğündeki Samsat-Kırmacık depremlerinin bunun en son örnekleri olduğu vurgulandı. Samsat ilçesinin Atatürk Barajının yapımı sırasında ilçenin rezervuar alanında kalması dolayısıyla taşınarak bu günkü mevcut yerine yeniden inşa edildiği göz önüne alındığında, yeni tasarlanan yapıların bu kadar hasar görmüş olması özellikle üzerinde dikkatle durulması gereken bir durum olduğu vurgulanan raporda, "Başta kamu binaları olmak üzere yapıların tamamına yakını bu depremde ağır hasar görmüştür. Hasarların sebebi olarak malzeme, işçilik ve tasarım hatalarının yanı sıra ciddi denetim eksikliklerinden kaynaklandığı açıkça görülmektedir. Depremde tamamen yıkılan Samsat Belediye Binası başta olmak üzere yapıların tamamında beton kalitesinde ciddi yetersizlikler görülmektedir. Betonun elle dahi kırılacak durumda olması, mevcut durumun ne kadar vahim ve tehlikenin ne kadar büyük olduğunu göstermektedir." ifadeleri kullanıldı. Deprem hasarlarının ortaya çıkardığı başka bir gerçeğin donatı düzenlemesinde yapılan büyük hatalar olduğu dile getirilen raporda "Yapıların sünek davranmasını sağlayan en önemli elemanlardan biri olan etriyelerle ilgili olarak çok ciddi sayılabilecek kusurlara rastlanmaktadır. Kolon boyunca yer yer 150 cm'ye varan etriye aralıkları gözlemlenmiştir. Kolon hasarlarında ve kolon kiriş birleşim noktalarında etriye sıklaştırılması olmadığı gibi etriye açılmalarına da sıklıkla rastlanmaktadır. Beton örtüsünün ve malzeme kalitesinin yetersiz olduğu birçok yapı elemanında ciddi düzeylerde donatı korozyonlarına rastlamak mümkündür." ifadelerine yer verildi. Yapıların pek çoğunun tek katlı olmasına rağmen binaların çok ciddi hasara uğradığı belirtilen raporda "Bu hasarlar yukarıda belirtilen nedenlerin yanında ciddi taşıyıcı sistemle ilgili tasarım hatalarından da kaynaklanmaktadır. Binalarda genel olarak taşıyıcı sistem elemanları boyutları oldukça yetersiz ve kolon yerleşimleri uygun bir şekilde seçilmemiştir. Geçen yıl yaşanan depremden sonra yapımına başlanmış ve inşaatı devam etmekte olan iki adet okul binası incelendiğinde birinde sadece taşıyıcı olmayan bölme duvar hasarları oluşmuş, diğerinde ise karkas inşaatı devam etmesine rağmen en ufak bir hasar meydana gelmemiştir." şeklinde ifade edildi. Mevcut yönetmeliklere göre yapılan yeni yapılar, malzeme kalitesi ve tasarım kriterleri açısından daha önce inşa edilmiş ve hasar görmüş olan yapılardan çok daha iyi performans gösterdiği söylenen raporda şu ifadelere yer verildi: "Buradan çıkarılacak en önemli ders yönetmelik hükümleri ve mühendislik ilkeleri göz ardı edilmeden inşa edilen yapıların deprem performansları üst düzeylerde çıkmaktadır. Mevcut yönetmeliğimiz yapı tasarımı açısından oldukça yeterli olmakla birlikte 2019 yılında yürürlüğe girecek olan yeni yönetmeliğimiz yapılarımızın deprem ve doğal afetlere karşı tasarımı konusunda oldukça sağlam ilkelere sahip bulunmaktadır." Bu kadar ağır hasara rağmen depremde can kaybının yaşanmamış olmasının teselli kaynağı olduğu vurgulanan raporda, "Bundan sonra Samsat ve köylerinin yeniden imarında, bahsedilen hatalardan ders alınması, malzeme, işçilik, tasarım ve denetim konularında çok hassas davranılarak mevcut kanun ve yönetmeliklere titizlikle uyulması gerekmektedir." tavsiyesinde bulunuldu. Yayımlanan ön inceleme raporu ile birlikte ayrıca bir ayrıntılı teknik raporun da hazırlanarak kamuoyunun bilgisine sunulacağı bildirildi. Kaynak : PHA