Yemen

19. yüzyılın güçlü ozanlarından olan Aşık Sülük Hüseyin´in doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1838 kıtlığına söylediği bir destan, onun 1815-1820 yıllarında doğmuş olabileceği ihtimalini kuvvetlendirmektedir. Elli dört senesi bahar ayları Hep kurudu dereleri çayları Açlık sardı şehir ile köyleri Aman Allah ne olacak halimiz. Aşık Sülük Hüseyin´in doğum tarihi gibi ölüm tarihi de bütün araştırmalarımıza rağmen şimdilik bilinmezliğini korumaktadır. Etem Paşa orduların başında Erzel Paşa gezer düşman peşinde Gündüz hayalimde gece düşümde Yatın dağlar geçeceğim ardına Evelallah güveniyom orduma. Tarihçi Yılmaz Öztuna´nın bildirdiğine göre, Müşir Edhem Paşa komutasındaki orduda görev yapan Kırım ve 93 Harblerine katılan ve Aşığın dizelerinde adı geçen Erzel Paşa, 18 Nisan 1897 Türk Yunan savaşında şehit düşmüştür. Bu savaşa bir destan söyleyen, dolayısıyla 1897´de hayatta olan Aşık Hüseyin´in 1900´lerin başında, tahminen 85 yaşlarında vefat ettiğini söyleyebiliriz. Turnam giderseniz bizim yaylaya Bir aşık Urumda yasta di n´olur Engizekte yerişirsen obaya Sıtmaya tutuldu hasta di n´olur. Yukarıdaki dörtlüğünde ve muhtelif şiirlerinde de dile getirdiği gibi, kışın Anadolu´da, yazın Toroslardaki yaylalarda yaşayan, doğum yeri ise kesin olarak bilinmeyen ozanın son ikamet ettiği yer; Kırşehir, Mucur, Küçük Kavak köyü, Cilt. 37, Hane 22, numarada Bozbıyıkoğlu Hüseyin olarak, Mucur Nüfus Müdürlüğünde kayıtlıdır. Yine aynı nüfus kayıtlarında hanımının adı Ümüş olan Aşık, bir şiiriyle de bunu doğrulamaktadır: Hüseyin´im nettik Kadir Mevlaya Bizi hasret koydu bağa harmana Kaderimiz buymuş Ümüş ağlama Baharımız kara geldi bu sene. Bozbıyıkoğulları namıyla anıldıklarını bir şiirinin son dörtlüğünde Aşık Sülük Hüseyin şöyle dile getirmektedir: Devran dönsün poyrazınan eseyim Ferman padişahın kime küseyim Yurt tuttu Acıöz´ü Sülük Hüseyin Dedem Bozbıyık Türkmen değil mi? Bu dizelerden de belirtildiği gibi, nüfus kayıtlarında Bozbıyıkoğul1arı namıyla anılan ozan, o bölge halkı tarafından Aşık Sülükoğulları veya Aşık Sülükler olarak bilinmektedir. Mezarımı yol üstüne kazsınlar Baş taşıma Aşık Sülük yazsınlar Gelen geçen öldüğümü duysunlar Gelin dostlar helallaşmak günümdür. diyen Aşık Sülük Hüseyin, bu dörtlüğüyle de o yörede kendilerine Aşık Sülükler denildiğini kanıtlamaktadır. Zorladılar yesir gittik Uruma İskan olduk Acı suyun kıyına Alışmadık ivezine şoruna Sinekte sıtmada yatılmaz oldu. Dörtlüğünde belirttiği üzere, Aşık Hüseyin ve ailesi de diğer Türkmen aşiretleri gibi devlet tarafından zor kullanılarak Toroslar dan Orta Anadolu´ya iskan edilmişlerdir. Bir Türkmen aileye mensup olan ozanın, ilk önce Mucur´a bağlı Aydoğmuş ile Karacalı köyleri arasında kalan Sülüklü Bel denilen bir yerde oturduğunu, fakat Kırıklı köyünden veli adlı bir eşkıyanın zoruyla, yakınlardaki Aflak (Altınyazı) köyüne göç ettiklerini ozanın kendisinden dinleyelim: Bizim meskenimiz Sülüklü Beli Eser sam yelleri soldurur gülü Bize kan kusturdu Kırıklı Veli Isıtmalı sıracalı maççalı. Hüseyin´im gene kalktı göçümüz Gurbet elde kaldı Haçça bacımız Başa bela haramzede piçiniz Isıtmalı sıracalı maççalı. Yukarıda da belirtildiği gibi. Aşık Sülük Hüseyin´in iskan olayından sonra, bir zamanlar Mucur´a bağlı Aflak (Altınyazı) köyünde oturduğu, yakın zamana kadar evlerinin yerinin dahi belli 61duğu söylenmektedir. Yine o köydeki bir ine (mağara) Aşık Sülük Hüseyin´in ini dendiğini, otuz yıl önce o bölgede imamlık yaptığım dönemler, ahbabım ve büyüğüm Hacı Sadık´tan ve o köyde yaşayan diğer yaşlı insanlardan defalarca dinlemişimdir. Aflaklı Hacı Sadık´tan, Aşık Sülük Hüseyin´in birkaç şiirini dinlemiş olmama rağmen, bu şiirleri bir tarafa not etmediğim için şu anda belleğimde hiçbirisi kalmamıştır . Yine ozanın şu mısraları bu köyde oturduğunun bir ka nıtı olsa gerektir: Bunca emeğimiz boşuna zayil Kader böyle imiş Allah´a kayil Dayırn Necip ile emmim İsmayil Arzı mekan etti Aflak´ta kaldı. Aşık Hüseyin´in Aflak köyünden göç etme nedenlerini şimdilik bilemiyoruz. Bir müddet sonra Aflak´tan göç eden Ozan, Mucur, Küçük Kavak köyüne bağlı Çömelek, Cavlak (Yeniköy) üçgenindeki Acısu´yun kenarına gelip yerleşmiştir. Ozan´ın şu şiiri bu göç olayını bize şöyle açıklamaktadır: Acısu´dur obamızın otağı Eksilmez yoğurdu balı kaymağı Ulu yoldur şekerkuyu sapağı Eğlenip orada kalın turnalar. Aşık Sülük Hüseyin´in, kapısında birkaç sürüsü yayılan ve geniş arazilere sahip, varlıklı hanesi ve sofrası açık cömert bir kimse olduğunu araştırmalarımız sırasında o bölge halkından öğrenmiş bulunuyoruz. Aşağıda bir dörtlüğünü verdiğimiz vasiyet adlı şiiri de halkın anlattığı bu bilgileri doğrulamaktadır. Taş Konağın kapısını örtmeyin Uluyol´ un ırızgını kesmeyin Emmiye dayıya kirtip küsmeyin Gelin dostlar helallaşmak günümdür. Aşık Hüseyin tarafından söylenen şu dizeler de onun medrese görmüş, okumuş bilgili bir kimse olduğunu kanıtlamaktadır: Biz de gittik bir zamanlar hocaya Aşinayız elif ile heceye Seni ısmarladım Gani yüceye Huzuru mahşerde dilin lal olsun. Diğer yandan, Aşık Hüseyin´in Mehmet, Süleyman ve Osman adlı üç oğlu ile Hatice adlı bir kızı olduğu Mucur nüfus kayıtlarında yazılıdır. Halk arasında (kel kız Haçça) olarak bilinen Aşığın kızı Hatice (1859-1931) o yörede cömertliğiyle ve hayırseverliğiyle tanınmaktadır. Acıöz´deki evlerinin önünde geçen Uluyol´un kenarına babası tarafından kazılan su kuyusunun başına yolcuların yemesi içmesi için her gün helkelerle yoğurt ve ayran çıkartan bu kadın, babasının başlattığı geleneği ölünceye kadar devam ettirmiştir. Yemen Bir alay askerdik bindik gemiye O gemi götürür bizi Yemen´e Şükür o Yemen´de geri dönene Yemen´e de benim ağam Yemen´e Ateş düştüğü yeri yakar kime ne. Susmuş konuşmuyor ağzında dili Yirmisinde solmuş tomurcuk gülü Ne yaman yer imiş Yemen´in çölü Yemen´e de koç yiğidim Yemen´e Kendim ağlar kendim söyler kime ne. Kalkmıyor sırt çantam, cephanem ağır Kimimiz kör olduk kimimiz sağır Her yana oynuyor İngiliz gavur Aman padişahım imdat Yemen´e Şu Yemen´in gailesi bize ne. Yemen´de de kara haber geliyor Nice koç yiğitler telef oluyor Hain Arap arkamızda vuruyor Türk uşağının kanı akar Yemen´e Analar bacılar ağlar kime ne. Hüseyin akıtır kanlı yaşını Bit pire üşüşmüş yiyor döşünü Akbabalar konar oyar başını Gitti gelmez ağam emmim Yemene Ölen ölür kalan sağlar kime ne