CHP Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca ile CHP Adıyaman Milletvekili Abdurrahman Tutdere, CHP Samsun Milletvekili Neslihan Hancıoğlu, CHP Parti Meclisi Üyesi Pınar Uzun, CHP Parti Meclisi Üyesi Erbil Aydınlık, CHP Merkez İlçe Başkanı Hüseyin Buluş, CHP Adıyaman İl Başkanı Deniz Çakmak, Adıyaman il ve ilçe örgüt yöneticileri ve üyeleri ile birlikte Adıyaman'da 11 Eylül'de doğa hakkı ihlallerini yerinde incelemek için bir ziyaret gerçekleştirdi.
CHP heyeti, Adıyaman merkezde bulunan Sitilce mevkiindeki vahşi atık (çöp) depolaması yapılan sahada, şehrin atık sularının arıtma yapılmadan Atatürk Barajı’na tahliye edildiği mevkiide, merkez Kayaönü Köyü’nde atık ayrıştırma tesisi kurulmak istenen alanda, merkeze bağlı Yaylakonak Belediyesini etki alanı içerisine alan Mangan Kömür Ocağı Tesislerinde, Bağlıca köyünde bulunan Eti Bakır Maden Sahasında, Kahta ilçesine bağlı Esendere Köyündeki Karakuş HES proje sahasında ve Çat Barajı’ndaki Yüzen Adalarda incelemeler
yaptı.
Yerinde inceleme ziyaretinde halkın taleplerini dinleyen, yetkililerle görüşerek bilgi alan CHP heyeti, Adıyaman’daki sorunları ve çözüm önerilerini içeren bir rapor hazırladı.
Raporda yer alan çarpıcı tespitlerden bazıları şöyle;
-VAHŞİ DEPOLAMA ZARAR VERİYOR
Adıyaman il merkezindeki vahşi atık depolama sahası ve şehirdeki atık sular nedeniyle Atatürk Barajı kirlenmektedir.
Atıklar herhangi bir bilimsel yöntem uygulanmaksızın alanda depolandığı, depolanan atıkların Atatürk Baraj gölüne karışmasını engellemeye yönelik herhangi bir önlem alınmadığı gözlemlenmiştir.
Son dönem araştırmalarında, Atatürk Barajındaki ağır metallerin artış gösterdiği, bunda endüstriyel ve evsel atıkların da etkili olduğu, son günlerde baraj gölündeki balık ölümlerinin arttığı gözlemlenmiştir.
-KİMYASALLAR BARAJ GÖLÜ’NE KARIŞABİLİR
Koçali Barajı proje sahası ile aynı alana etki eden Eti Bakır Madeni, barajın etkisi sular altında kalacak köyler yönünden bir çevresel etki değerlendirmesi yapılmadığı tespit edilmiştir.
Kot olarak Koçali baraj gölünden daha yüksekte bulunan Eti Bakır AŞ’ye ait damıtma havuzunda birikecek kimyasal maddelerin ileriki süreçte su kaynaklarına karışarak baraj gölüne sızma tehlikesi bulunmaktadır.
Eti Demir-Bakır Maden Proje sahası içerisindeki Tutdere isimli dere yatağı dolgu yapılmak suretiyle betonlaştırılmış, şirketin faaliyet binalarının
yöredeki köylülerin tarlalarına geçiş yolunu kapattığı ve köylülerin geçiş hakkını ihlal ettiği, köylülerin tarlalarına ulaşabilmek için maden firmasından özel izin alarak proje sahasından geçebildikleri yönünde şikayetler hat safhaya ulaşmış durumda.
-KATI ATIK TESİSİ EKSİKLİĞİ HALK SAĞLIĞI İÇİN TEHLİKELİ
Adıyaman il merkezi ve ilçelerinin düzenli atık depolama tesislerinin bulunmaması, kentte sağlık yönünden ayrı bir sorun oluşturmaktadır.
Belediyeler, vahşi depolama yöntemi ile atıklarını depoluyor! Adıyaman Merkez ve merkeze bağlı köylerin atıklarının depolandığı Vahşi Depolama
alanının Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi kuş uçuşu 400 m. ilerisinde bulunması, halk sağlığı yönünden tehdit oluşturmaktadır.
-TARİHİ KORUMA ALANINA HES PROJESİ
İnceleme yapılan projeler, sadece çevresel değerler değil, tarihi ve kültürel değerler yönünden de riskler barındırıyor. Tarihi yönden büyük değer taşıyan Adıyaman’da Nemrut ve Karakuş Milli parkı sınırlarında yapılmak istenen HES projesi sahasında, projenin gölet alanı ve iletim tünelinin inşaatı devam etmektedir. Tarihi koruma alanında HES inşaatı devam etmektedir. Açılan dava sonucu beklenmeden tarih geri dönülmeyecek şekilde tahrip edilmektedir. Tarihi koruma alanında yapılan bu HES projesi derhal durdurulmalıdır.
-DEMİR OCAĞI MADENİ SU KAYNAKLARINI TEHDİT EDİYOR
Atık depolama sahası olarak yapılmak istenen Merkez Kayaönü köyündeki saha, Kırkgöz içme suyu ve Eğri Çayı koruma havzaları, Atatürk Barajının havza sınırları içerisinde Uzun Mesafeli Koruma Alanı içinde kalıyor. Pınarbaşı’ndaki demir ocağı madeni aynı şekilde Adıyaman İli içme suyunun sağlandığı Zerban ve Havşari su kaynaklarını tehdit ediyor.
CHP Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca’nın yer aldığı heyetin incelemeleri sonucunda kamuoyuyla paylaştığı öneriler de şunları kaydetti:
"Vahşi depolama yönteminden vazgeçilerek, yargı kararlarındaki
gerekçeler nazara alınarak uzman bilim insanlarınca hazırlanacak teknik raporla tespit edilecek bir alanda acilen düzenli katı atık depolama tesisi kurulmalıdır.
Atatürk Barajındaki doğal yaşamı ve temiz tatlı suyu tehdit eden, kirleten kanalizasyon sularının arıtıldıktan sonra baraja deşarj edilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.Adıyaman topraklarını büyük ölçüde sulayacak olan
ve aynı zamanda içme suyu ihtiyacını da karşılayacak olan Koçali Barajını tehdit eden damıtma havuzları kapatılarak, Koçali Barajı havzasında bakır madeninin işlenmesinden vazgeçilmelidir. Eti Bakır AŞ tarafından bakır madeninin çıkarıldığı alanda; yeraltı sularını kirletecek, çevreyi ve doğal yaşamı tehdit edecek uygulamalardan vazgeçilmeli, hukuka ve mevzuata uygun davranılmalıdır."
-"KATI ATIK TESİSİ YAPIMINDAN VAZGEÇİLMELİDİR"
Karaca, Kayaönü Köyünde, daha önce yapılması planlanan ancak yargı kararıyla iptal edilen alanda katı atık tesisi yapılmasından vazgeçilmesi gerektiğini vurgulayarak, "Koçali Barajı gölü suları altında kalacak köylerde yaşayan yurttaşların mağduriyeti giderilmelidir. Çelikhan İlçesi Pınarbaşı Beldesi sınırlarında kurulmak istenen Demir Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi projesinden yerleşim alanlarını ve su kaynaklarını tehdit ediyor olması nedeniyle vazgeçilmelidir. Çat barajında bulunan yüzen adaların korunması için Çat Barajı Gölü koruma altına alınmalıdır."şeklinde ifade etti.
-"ÇEVRE MEVZUATI İHLALLERİ İLE İLGİLİ CEZAİ İŞLEMLER UYGULANMALI"
Karakuş HES projesine ait inşaat çalışmaları ileride telafisi imkansız olacak zararlara neden olmaması için, Adıyaman İdare Mahkemesinde görülen iptal davasının sonuna kadar durdurulmasının gerektiğine işaret eden Karaca, şöyle devam etti:
"Adıyaman ili temel geçim kaynağı olan tarım üzerinde olumsuz etkileri olan atık, maden gibi yatırımlar denetim altına alınmalı, Çevre Mevzuatı ihlalleri ile ilgili cezai işlemler uygulanmalıdır. Nemrut Dağı ve Karakuş Tümülüsü Milli Parkı, Zeynel Abidin Türbesi, Zerban Ziyaret Mekanı gibi tarihi ve kültürel değerlere zarar verecek çalışmalardan vazgeçilmelidir. Bölgedeki mermer çıkarılan sahalarda arazi ıslah ve eski haline iade taahhütleri acilen yerine getirilmelidir. İlgili kamu kurum ve kuruluşları, yukarıda bahsi geçen alanlar ve ihlallerle ilgili aktif denetleme görevlerini acilen yerine getirmelidi."
Kaynak : PHA
