Senato Salonunda gerçekleştirilen çalıştaya Üniversite Rektörü aynı zamanda Proje Koordinatörü Prof. Dr. Mustafa Talha Gönüllü, Adıyaman Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Adil Alan, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gönül Aydın, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü temsilcisi Selda Tel, GAP Bölge Kalkınma İdaresinden Yönetici ve Teknik Uzmanlar, Adıyaman il, Çelikhan ve Gölbaşı ilçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Yönetici ve görevli mühendisleri ile Üniversite akademik çalışanları hazır bulundu.
Adıyaman tarım potansiyelinin sürdürülebilirliğini arttırmak amacıyla gerçekleştirilen çalıştayın açılış konuşmasını Üniversite Rektörü aynı zamanda Proje Koordinatörü Prof. Dr. Gönüllü gerçekleştirdi.
Çalıştayın amacının ilin tarım potansiyelini ve verimliliği arttırmak olduğunu belirten Prof. Dr. Gönüllü, “Üniversitemiz ile GAP Bölge İdaresinin koordinatörlüğünde gerçekleştirilen projenin sonuçlarını gerçekleştirdiğimiz çalıştay ile kamuoyu ile paylaşacağız. Çalışmanın bölgemize hayırlara olmasını temenni ederek gerek proje ortağımız GAP Bölge İdaresi yetkilileri gerekse de ilimiz ve ilçelerimizden bizlere destek veren katılımcılara teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.
Çalıştayda proje çıktıları hakkında özet bilgi veren Rektör Prof. Dr. Gönüllü, Birleşmiş Milletler Arazi Bozunumu Çölleşme ve Kuraklık Sözleşmesi kapsamında Arazi Tahribatının dengelenmesi olarak tanımlanan ve öncelikle topraklarda iklim değişikliğine ve sonrasında çölleşmeye yol açan atmosferdeki sera gazlarının başında gelen karbondioksitin karbon olarak tutulmasını öngören yaklaşımı dünyada şu an 16 ülkenin projelendirdiğini ve bu projenin ise ülkelerin Bakanlıkları önderliği dışında bir akademi (Adıyaman Üniversitesi, Harran Üniversitesi, Adnan Menderes Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi) tarafından yapılan ilk proje olduğunu dile getirdi.
Gönüllü proje kapsamında toprak örneklerinin fiili olarak 60 gün boyunca alındığını ve ovadaki çalışmalar sırasında takriben 18.000km gibi bir yol (dünya çevresinin neredeyse yarısına tekabül etmektedir) kat edildiğini, 600’e yakın toprak örneğinin Ovanın her toprak ve arazi türünü temsil edecek biçimde alındığını, karbon analizlerinin Üniversite Merkezi Laboratuvarlarında gerçekleştirildiğini bildirdi.
Analizlerin Üniversite maddi katkısıyla gerçekleştiğini ifade eden Prof. Dr. Gönüllü, analiz sonuçlarının yüksek güvenirliliğini de dikkat çekerek, Adıyaman Üniversitesinin teknik yapılanmasının tamamlanmasının sevindirici olduğunu katılımcılarla paylaştı.
Çalıştay’da Projenin 1988 yılında Harran Ovası Sulamaya açılmadan önce alınan toprak örnekleri ile 1995 yılında başlayan sulama sonrasında Harran Ovasında 30 yıllık karbon değişimini ortaya koyduğunu ve Harran Ovasında sulama sonrasında toprak karbonunun kimi bölgelerde dekarda 2,6 ton Karbona eşit düzeyde arttığının saptandığı, bu artışın yaklaşık yıllık milyonlarca TL’ye eşit bitki besin maddesi ve ürün artışını sağladığını belirten Gönüllü, bundan sonraki aşamalarda karbon kalitesinin de çalışılması gerektiğinin altını çizdi.
Çalıştayın diğer önemli çıktısı ise sadece Proje sonuçlarının tartışılması olmayıp Adıyaman ilinin tarımsal sorun ve çözümlerinin ortaya konulması oldu.
Bölgede bilinen birim alana düşen gelir getiren ürünler yerine, özellikle marjinal (eğimli, taşlı ve sığ topraklar) alanlarda lavanta, gül ve diğer tıbbi aromatik bitkilerin büyük ekonomik potansiyele sahip olduğunu ve Harran Ovasında elde edilen 1988-2018 arasına ait deneysel bulgular ile sulamaya açılacak ilimiz arazilerinin kullanımına yönelik eğitimlerin verilmesi gerektiği konusunda görüşler bildirildi.
Çalıştayda “Toprak Organik Maddesi” adı altında çeşitli sunumlar gerçekleştirilirken, Üniversitede görevli Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Çelik, tarafından “Adıyaman’da Toprak Kullanımı Sorunlar ve Olanaklar”, Dr. Öğr. Üyesi Fatih Tufaner tarafından “Tarımsal Atıklara Alternatif Kullanımları”, Dr. Öğr. Üyesi Muzaffer Kırpık tarafından “Adıyaman Bölgesi Tarım Potansiyeli”, Harran Üniversitesinde görevli Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu tarafından “Harran Ovası Arazi Kullanımı” ve Adnan Menderes Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Gönül Aydın tarafından “Toprak Organik Karbonunun Önemi ve Türkiye'de ki Durum” adlı sunumlar gerçekleştirildi.
Sunumlarının ardından Üniversite öğretim üyesi ve proje yöneticisi Prof. Dr. Erhan Akça tarafından projenin sonuçları ve değerlendirmeleri tüm detayı ile açıklandı.
Prof. Dr. Akça, çalıştaydaki tartışma ve geleceğe dair değerlendirmeleri konu başlıkları halinde sundu ve değerlendirdi.
Akabinde proje kapsamında çiftçilere rehberlik etmek üzere hazırlanan broşürü de tanıttı.
Akça'nın yönettiği soru ve değerlendirmeler ile devam eden çalıştay, masaya yatırılan konularla ilgili yapılan görüş alışverişinin ardından ve katkı sunanlara teşekkür edilmesinden sonra son buldu.
Kaynak : PHA
